Bad Road, Good People (Luang Prabang - Phonsavan)

Om van Luang Prabang naar Phonsavan te komen, hebben we 2 mogelijke vervoersmiddelen: vliegtuig of bus. Voor het vliegtuig moeten we eerst helemaal via Vang Vieng naar Vientiane, de bus kan direct vanuit Luang Prabang (8 tot 11 uur rijden, afhankelijk van wie je spreekt).

Angelique wil (uiteraard) de vliegtuig-route, Jeroen de avontuurlijke weg via de bus (hoe erg kan het zijn, denk je dan naief). Naast avontuurlijker is de bus ook veel goedkoper (12 dollar versus 95 dollar) en gaat via mooie natuur, dus een kans om Laos wat beter te zien. Vooral dat laatste argument overtuigt Angelique. OK, we gaan dus met de bus.

Opvallend is dat meerdere mensen (Laotianen) afscheid van ons nemen met "To Phonsavan? Good Luck!". Maar, we zijn optimistisch. Er is hier wel wat regen gevallen, maar dat zal wel meevallen.

We zijn op tijd op het busstation van Luang Prabang. Alle busschedules in de stad vermelden vertrek om 8uur 's ochtends. Een bord op het station vermeldt 9uur. Jongens die bij onze bus horen zeggen weer 8uur. We zien wel. Het is 7uur als we de kaartjes hebben (60.000 kip pp, 6 euro). We zij in elk geval op tijd.

Ondertussen vertrekken de bussen die naar VangVieng en Vientiane gaan: helemaal barstensvol met mensen en bagage. Toeristen die laat komen (zeg een kwartier voor vertrek) zullen respectievelijk 6 of 11uur moeten staan! De gelukkigen krijgen een klein rood plastic krukje voor in het gangpad. Dat risico gaan wij niet nemen, dus wij zitten een uur vantevoren al op een plek in onze lege bus. Wel staat er al een brommer in het gangpad en ligt er onder de stoel voor ons een levende kip te knorren.

De lege bus loopt aardig vol, als het tijdstip 8uur komt en gaat. Om half negen (de enige tijd die we nog niet hadden gehoord!) gaan we weg. Uiteindelijk wordt het toch 9uur, als we worden klemgereden door een songthaew die nog wat vracht wil meegeven. De vracht bestaat uit de opbouw van een andere songthaew. Alles wordt geduldig op de bus gehesen en vastgesnoerd. Als we een tijd later ergens tanken, komt er nog een deel bij, dat ze waren vergeten af te geven.

De eerste 7 uur van de trip gaat naar het zuiden richting Vientiane en is verhard. De natuur is echt adembenemend. Het is extreem bergachtig, maar niet zoals we in Europa gewend zijn. De bergen zijn klein en staan dicht op elkaar. Overal waar je kijkt is bos. De weg gaat alleen maar over de toppen van de bergen met heel veel haarspeldbochten dus.

De dorpjes langs de weg hebben allemaal dezelfde opzet. Aan beide kanten van de weg is op veel plekken nog een paar meter plat stuk over. Op die paar meter staan dus alle huizen van een dorpje. Allemaal naast elkaar, met de kont boven de afgrond en op palen, de voorkant 50cm van het asfalt.

Langzaam begint iedereen in de bus ziek te worden van alle scherpe bochten. Een Lao voor ons kotst meerdere malen uit het raam. Verrassend is het feit dat Jeroen ook ziek is en Angelique niet... Een onverwachte break (vanwege een lekke band) levert wat "recovery-time" op. Het gaat nu best hard regenen. Gelukkig kunnen we nog genieten van het uitzicht.

In de middag stoppen we ergens bij een bocht in de weg. Er staan reeds twee lege bussen en drie overvolle Russische legertrucks. Van die leger transport trucks waar ze 16 soldaten in kunnen vervoeren. In elke truck zitten al zeker 20 Laotianen + bagage. Vol dus.

Het is dus de bedoeling dat onze volle bus wordt verdeeld over de trucks! Want de bus kan de weg tot hier aan... verder niet. Hier wisten wij niets van (de andere westerlingen ook niet, trouwens). We staan zeker 2uur in deze bocht. De enige zitplaats die we kunnen vinden is een ruimte tussen de bestuurderscabine en de opbouw waaronder de mensen zitten. We zitten dus op een reservewiel! Al snel komen er Laotianen bij ons zitten.

Wij bekijken dit spektakel met groot verbazen. De Laotianen ook. Een oude hilltribe dame zit gekke bekken naar ons te trekken en geeft aan dat ze toch helemaal gek moeten zijn om dit te doen. Weer andere mensen maken soortgelijke gebaren naar ons vanaf andere trucks. Maar... geen onvertogen woord van de Laotianen! Alles wordt ondergaan met berusting en humor.

De stemming zit er nu nog goed in. Echter, even later komt er nog een volle bus die er bij moet.

Als we willen wegrijden, komt er nog een bus aangereden! Ook deze overvolle bus moet er nog bij! Weer een uur verder... Gelukkig regelt iemand nog twee russische legertrucks voor de bagage die nergens meer bij kan. Als we gaan rijden, krijgt Angelique op het laatste moment een plaatsje bij de bestuurder in de cabine. Dat zit wel wat beter.

De weg is.... Laten we de zin anders beginnen... Het pad is.... Nee, ook niet juist! .... De modderstroom waarop we proberen te rijden kan geen weg of pad genoemd worden. Voor een paar uur bewegen de trucks zich continue kantelend voort, waarbij ze elke keer een hoek van 45 graden maken. Het is niet te beschrijven, eigenlijk.

Denk aan de ergste editie van de Camel Trophy in de Braziliaanse binnenlanden... Dat gaat dan nog met goed onderhouden, stoere Landrovers. Niet met een konvooi van instabiele legertrucks, te zwaar beladen met 35-40 personen per truck plus extreem veel bagage (brommers en motorblokken inclusief!). Bij elke beweging van de truck gaat de houtje-touwtje opbouw van de truck waaronder de 35-40 passagiers zitten, extreem heen en weer. Jeroen staat als een rodeorijder boven de bestuurderscabine en vindt het wel leuk, Angelique zit er in en vind het wel eng.

Het is inmiddels donker, het regent af en toe erg hard... En we zakken nog steeds tot aan de koplampen in de modder, blijven vastzitten, moeten andere trucks voortslepen... You Name It!

Bij een zeer heftig stuk komt een Engels dame, achterin de truck, met haar vinger tussen de truck en een metalen trapje. Haar vingertopje is eraf en we staan in het donker in de rimboe in een modderstroom in de regen te wachten tot eerste hulp is toegepast. Jeroen wil even naar achteren lopen om te kijken of OK is. Eerst verwondert hij zich nog over het feit dat bestuurder en andere Laotianen langs de zijkant van de truck klimmen om naar de achterkant te gaan. Waarom niet gewoon van de truck afstappen en de makkelijke weg? Een seconde later is het antwoord duidelijk als Jeroen tot over zijn knieen in modder vaststaat. Als een walrus op het strand worstelt hij zich naar de achterkant en terug, terwijl Laotianen langs de zijkant klauteren en dartelen.

Angelique staat haar plaats in de cabine af en gaat achterin de opbouw zitten. Dat vind ze prima, want ze vind het rijden te eng voor woorden! Beter is het om NIET te zien wat gaat komen. In de cabine zie je namelijk wat er met de andere truck gebeurt. Dat lijkt de meeste tijd op een zware rollercoaster, waarbij de trucks steeds lijken om te vallen en met hun hele neus of hele achterkant in de modder terechtkomen. Bij het uitstappen staat ook Angelique tot over de knieen in de modder, maar nu met voorkennis.

Jeroen zit tijdens het rijden nog steeds op het reservewiel en is verkleumd van de regen en de kou. Bij harde regenbuien trekt hij, samen met 2 Laotianen de dekzeilen van bagage af om nog wat beschutting te krijgen. Aangezien hij op een enorm reservewiel zit, kan hij niet bukken en schuilen achter de cabine tegen wind en regen. Zijn lotgenoten wel. Jeroen ligt dus de meeste tijd plat op de bestuurderscabine met een dekzeil over zich heen. Hoe leuk dit ook voor de eerste seconde is... daarna is het alleen maar afzien.

Na een paar uur komt er plek onder de opbouw vrij als we mensen afzetten in het pikkedonker in de modder. Waar gaan die heen, vraag je je dan af!

Gelukkig komt er dan een semi-verharde weg. Dat probleem is dus opgelost, dus snel naar Phonsavan en haar warme uesthouses en hete restaurants. Echter, het volgende probleem doet zich alweer voor. Onze bagage ligt op truck 1 van het konvooi, terwijl wij op truck 3 zitten.

Om dat we nu in veilig gebied zijn (verharde weg) hoeft het konvooi niet meer compleet te blijven. Tijdens het urenlange modderworstelen was dat wel essentieel. Op truck 3 wordt besloten dat ze direct naar het ziekhuis gaan voor de Engelse dame, de andere trucks (inclusief onze bagage) gaan wel rechtstreeks naar Phonsavan.

Tijdens een korte stop rent Angelique naar truck 1 en roept of er plaats voor 2 personen is. Dat is er niet, dus we kunnen niet truck-hoppen. Angelique spreekt met 2 engels-sprekende dames af dat zij op onze rugzakken zullen letten en ze eventueel achterlaten bij het dichtstbijzijnde guesthouse bij het busstation. Welke dat ook mag zijn!

Bij het ziekenhuis moet er snel actie komen. Niet omdat de conditie van de dame is verergerd, maar omdat de lichten over 10 minuten in de hele stad uitgaan. Het gaat niet snel genoeg, dus er komt actie bij kaarslicht. Terwijl de truck vol met Laotianen, bagage en ons nog steeds staat te wachten.

Hulde voor het Laotiaanse volk: de hele trip komt er geen onvertogen woord of blik. Ze ondergaan alles met geduld en humor! Twee Laotianen die goed Engels spreken voelen zich erg verantwoordelijk voor het geheel, vertalen in het ziekenhuis tijdens de behandeling en maken we duizend maal hun excuses voor alle ongemakken. Terwijl wij maar 1 dag onder deze omstandigheden hoeven te reizen. Loatianen moeten het hun hele leven.

Als we uiteindelijk bij het busstation aankomen, zijn onze rugzakken nergens te bekennen. Een canadees kan zich namelijk herinneren dat de dames de tassen achter hebben gelaten. Als we eerst 10 minuten in het pikkedonker (geen licht na 11 uur!) de busstation afzoeken, kan hij zich daarna herinneren dat ze waarschijnlijk ze hebben achtergelaten in een guesthouse. Affijn... uiteindelijk staan ze dus ergens in een guesthouse!

Even ter verdediging van deze verwarde canadees: hij had deze tocht in truck 1 meegemaakt, terwijl zijn vrouw en dochter in truck 3 bij ons zaten. Hij stond al een tijdje te wachten op onze truck en was erg ongerust.

We komen om 12 uur 's nachts (na 16 uur reizen!) aan bij Maly guesthouse... Het duurste van de stad, maar helemaal fantastisch. Zonder elektra, maar met dekbedden en tapijt op de vloer. We zijn moe, koud en zitten van top tot teen onder roodbruine moder. De eigenaar geeft ons, waarschijnlijk uit pure medelijden, 50% korting.

Erg aardig van hem. Hoe aardig hij is zal later nog meer blijken, maar daarover in een volgend verhaal meer.

Deze dag en de roadcondities zijn nog steeds representatief voor het grootste gedeelte van Laos in het regenseizoen. De grote wegen trip tussen belangrijke toeristensteden als Luang Prabang, Vientiane en VangVieng zijn verhard. De weg naar Phonsavan (bekend vanwege de Plain Opf Jars) is bijna klaar, maar nog niet helemaal volmaakt, zoals we hebben gezien.

Volgens Joe Cummings (schrijver van de Laos en Thailand Lonely Planet en een bekende schrijver op het gebied van SouthEast Asia) is Laos nog het enige land in South East Asia waar dit soort onverwachte dingen op grote schaal gebeuren. Maar dat heeft ook voordelen, zegt hij. Bad Road, Good People. Good Road, All Kinds Of People.

Verder lezen?

Het volgende verhaal in deze reisreeks is...

• Sousath Pethrasy in Phonsavan