Rarotonga - Paradijs met kleine problemen

Het eiland Rarotonga, midden in de Pacifische Oceaan, is nauw verbonden met New Zealand. Rond het jaar 1350 na Christus, vertrok namelijk vanuit Avara Harbour op dit kleine eiland een Maori vloot van 15 grote kano's. Doel van de reis: Aotearoa (het land van de lange witte wolk) ofwel New Zealand. Vandaag de dag kan elke Maori in New Zealand zijn of haar afkomst traceren naar één van de oorspronkelijke Rarotonga kolonisten. Deze 'sociale' band tussen Rarotonga en New Zealand is de reden voor sterke politieke, financiële en militaire betrekkingen. Op ruim 3500 km van Auckland zijn deze betrekkingen goed voelbaar, zowel in positieve als in negatieve zin.

Rarotonga is onderdeel van The Cook Islands, een verzameling van 15 eilanden (waarvan 2 onbewoond) met een totaal landoppervlakte van slechts 241 km2. Dat is iets kleiner dan Ameland. Deze 15 eilanden liggen echter verspreid over een zeeoppervlakte van ruim 2 miljoen km2.

Even ter illustratie: neem het vierkant Amsterdam-Madrid-Napels-Warshaw en maak van dit gebied water. Verdeel Ameland in 15 ongelijke brokken en gooi die vanuit het International Space Station over eerder genoemd gebied. Dat zijn The Cook Islands: veel water, weinig land.

Rarotonga is het hoofdeiland van dit waterrijke land. Ruim de helft van de 20.000 Cookers wonen en werken op dit eiland. Raro is bijna perfect rond met een omtrek van 32 kilometer. Het midden van het eiland wordt gevormd door een oude vulkaan en tropische bossen. De kust is vrijwel overal hetzelfde: palmbomen, parelwitte stranden, aangespoeld hout (nee, echt!) en lichtblauw water. Dat water komt altijd heel zachtjes op het strand, want een paar honderd meter vanaf de kust ligt rondom het eiland een groot rif. Dit rif breekt alle golven en zorgt voor een rustige zee tot aan het strand. Perfect dus voor zwemmen, snorkelen en dobberen.

Op dit tropische eiland arriveren wij na 5 weken regen in New Zealand. We zijn dus toe aan de hiervoor beschreven Bounty-reclame.

Echter, het regent ook hier keihard als we aankomen. Bill Bates van de Backpackers International Hostel komt ons ophalen van het vliegveld en vertelt dat het al 2 weken dergelijk weer is. De verwachtingen zijn niet anders: nog een paar weken regen is de inschatting. Wij rijden sip naar de hostel van Bill. We zitten met meerdere backpackers in het busje en iedereen is net zo teleurgesteld als wij.

De kamer is klein, maar dat hadden we verwacht. Bill is druk aan het verbouwen, waardoor ruim de helft van het hostel niet beschikbaar is. Het enige gedeelte dat wél beschikbaar is (en overdekt), is de keuken, waar alle gasten van de hostel zich hebben verzameld. Met behulp van het lokaal gestookte Cooks Lager vergeten we snel de regen en bezigen we de favoriete activiteit van elke reiziger in een hostelkeuken: luisteren naar mooie verhalen en ervaringen uitwisselen.

De volgende dag regent het en dat is geheel volgens verwachting. In plaats van op het parelwitte strand liggen, gaan we dus de omgeving verkennen en boodschappen doen, want in een hostel mag je meestal niet bij een buffet aanschuiven.

De wegen zijn hier erg overzichtelijk. Er zijn namelijk maar twee wegen: de Ara Tapu (Sacred Road) en de Ara Metua (Ancient Road). De Ara Tapu loopt het hele eiland rond, vlak langs de kust en is verhard. De Ara Metua doet hetzelfde, maar dan een paar honderd meter inlands en is (deels) onverhard. Alle huizen, schuren, winkels en openbare toiletten liggen aan deze twee wegen.

Bij deze winkels moeten we zijn voor de noodzakelijke inkopen. Maar de prijzen zijn hier echt schrikbarend hoog! OK, we zijn reizigers, leven dus expres op lage kosten, dus je schrikt al gauw van hoge prijzen. Maar, zelfs als je een Westers salaris vertaalt naar Cook, loop je nog steeds met de hand op de portefeuille door de supermarkt!

Eitje kopen? CI$ 2.50, aub. Is dat per pallet? Nee, per stuk.

Als ik bij de AH in Amsterdam een container vol etenswaren zou kopen, met de 24-uursdientst van Federal Express laat versturen naar The Cook Islands en ga verkopen met een 25% winstmarge, ben ik nog steeds goedkoper dan de gemiddelde supermarkt op Rarotonga. Financiers, franchisenemers en overige geïnteresseerden in deze business kunnen zich bij mij melden. We worden RIJK!

Dit neemt allemaal niet weg, dat we nu redelijk verslagen door deze buurtsuper op Raro struinen. We kopen een vers brood voor een paar dollar en lopen door de regen terug naar de hostel. Bij een restaurantje kijken we op de kaart en constateren dat de eigenaar de dure inkoopprijzen doorberekent aan de klant: ook hier redelijk hoge prijzen. Had ik al gezegd dat het regende?

In de keuken van Bill begrijpen we nu ook het eetgedrag van de overige gasten. Gisteren vonden we het nog raar dat iedereen hetzelfde at: banaan als voorgerecht, pannenkoek of brood met banaan als hoofdgerecht, banaan als toetje en banaan als tussendoortje! Bananen snij je hier namelijk gewoon gratis van de boom af.

Dus sta ook ik een paar minuten later in Bill’s tuin aan een bananenboom te sjorren. Franco de Italiaan bakt voor ons twee pannenkoeken en we lachen erom: op één van de mooiste eilanden ter wereld met schitterende stranden, maar enorm veel regen en te duur om fatsoenlijk te eten. Liever hier in de regen, dan in Amsterdam, zeg ik maar.

’s Avonds zitten we wederom in de keuken, slaan een groot gat in Bill’s lokale biervoorraad en leren een Duits kaartspel.

 

eindelijk zon

Na twee dagen stromende regen, schijnt op dag drie de zon zoals dat het hoort op een tropisch eiland: lekker fel en recht op de bol!

We gaan naar het dichtstbijzijnde en bekende Rarotongan Beach Resort. Daar mogen we eigenlijk niet op het privé strand komen, maar we worden door de ‘animators’ gedoogd. Zolang we maar niet op de strandstoelen zitten en gewoon mee doen als er weer gevolleybald moet worden en de reguliere gasten het laten afweten.

Bill’s hostel ligt aan de zuidwestkant van het eiland, waar aan de kust weinig huizen, hotels en winkels zijn. Waarom is eigenlijk onduidelijk. De afstand tussen strand en rif is hier het grootst, hetgeen zorgt voor een prachtig stuk snorkelgebied. En... je bent de enige! Het is cliché, maar hier is het: een echt parelwit strand (kijk maar op de foto’s), kabbelend lauwwarm water, palmbomen hangen over het zand... En er is verder niemand.

De dagen worden nu overzichtelijk: we ontbijten met verse bananen, pakken de handdoek, slenteren over de Ara Tapu (wel goed links en rechts kijken, want er kan 1 keer per kwartier wat voorbij komen), gaan of volleyballen bij het Resort of nemen een nieuw stuk privé strand in bezit. Daarna dineren wij met pannenkoeken geserveerd met verse banaan, nemen één of meer Cooks Lagers en gaan slapen in onze gangkast. Eerst natuurlijk het hoofdkussen checken op de 5 cm lange duizendpoten die af-en-toe voorbij komen.

 

wegwerkgebaar

Bill neemt ons mee wandelen. In het midden van Raro ligt een bekende berg: Te Rua Manga of The Needle (413m), in een paar uur te bereiken vanaf het zuiden. Het pad voert door tropisch regenwoud en is constant glad en glibberig. Echt zwaar wordt het niet, maar wel mooi. Vooral bij Wigmore’s Waterfall is het goed toeven na een paar uur wandelen.

Op de terugweg klaagt Bill over de economie van het eiland en de houding van zijn landgenoten. Door de nauwe banden met New Zealand zijn de Cookers lui geworden. Terwijl op de eilanden enorme overschotten aan fruit en vis zijn, wordt bijna niets zelf geproduceerd. Alle producten worden geïmporteerd vanuit New Zealand, waar meer Cookers wonen dan op de eilanden zélf. Al deze emigranten sturen geld naar de Cook Islands om hun familie te ondersteunen.

Dit maakt de economie van de eilandengroep erg onstabiel: heel veel import en bijna geen export. Terwijl de mogelijkheden voor veeteelt, landbouw en visserij op en rondom dit vulkanische eiland enorm zijn.

Volgens Bill is het gebrek aan grootschalige (en dus efficiënte) landbouw op het eiland tevens te wijten aan de wetgeving. Land mag namelijk niet verkocht worden op The Cook Islands. Door overerving krijgen bewoners allerlei stukken land in bezit, die totaal verspreid liggen over het eiland. Daardoor heeft niemand een stuk land groot genoeg voor efficiënte landbouw!

De schuld ligt geheel bij de politiek, vindt Bill. Politici zijn meer bezig met de eigen activiteiten en die van de eigen familie, dan met het welzijn van alle eilandbewoners. Hij rondt zijn betoog af met een veelzeggend wegwerpgebaar.

Dan wijst hij op een hoop vuilnis langs het pad. Dat is nog een groot probleem op Rarotonga: er is bijna geen ruimte meer voor vuilnisopslag. Door de hoge afvalproductie op het eiland, is binnen een jaar alle officiële ruimte op. Illegale stortingen zoals deze zijn dan aan de orde van de dag.

Later die week lezen wij The Cook Island News, dé krant van de eilandengroep. Op de voorpagina staat een groot artikel over precies dezelfde materie: het afvalprobleem. Een oplossing heeft de krant nog niet, maar het leeft wél onder de bewoners. Dat is het begin van de oplossing.

Later die avond heeft Bill een kleiner probleem, maar toch een probleem: de voorraad Cooks Lager (echt een aanrader!) is geheel verdwenen. Lege flessen en kratten staan huizenhoog opgestapeld achter de hostel. "Maar geen nood", zegt Bill, "ik ga wel even wat halen bij de brouwerij". Volgens mij is Bill te dronken om te rijden en is de brouwerij op dit late tijdstip waarschijnlijk gesloten, maar een half uur later hebben we een vers biertje voor ons staan. Zo gaat dat op een eiland waar iedereen elkaar kent.

In de hoofdstad van Rarotonga, Avarua, struinen we langs toeristenwinkels en de kleine haven. Het dorp is rustig en heeft enkele hoogtepunten, waaronder de verkeersrotonde, de brouwerij en de kerk met het bekende graf van de eerste premier van Cook: Sir Albert Henry. Het standbeeld bij het graf van Sir Albert draagt nog altijd zijn bril!

Voor postzegelverzamelaars en Boudewijn Buch zijn er het Cook Island Postzegel Bureau en de Cook Island Library & Museum Society.

Wij gaan liever duiken met Dive Rarotonga Divers. Het duiken is hier goed: veel hard en zacht koraal, maar niet zo veel vis als elders. Dan zie je tijdens het snorkelen in de zuid lagune bijna even veel.

 

eten zonder bananen

Eens in de zoveel weken wordt er bij Bill een Cook Island Dinner georganiseerd. Een Italiaanse vriend kookt dan samen met Bill's vrouw een tiental gerechten, zowel uit de lokale als internationale keuken. Voor CI$ 15 mag je aanschuiven.

Meerdere bewoners van Rarotonga hadden ons al op dit culinaire festijn gewezen en wij nemen deze raad ter harte. Een paar raadgevers schuift zélf ook aan, blijkt op de avond zélf.

Het wordt een prachtige feestavond met veel eten, Cooks Lager en een diavoorstelling van een divemaster van Dive Rarotonga die maanden door Micronesië en Polynesië heeft gevaren.

De president van Cook zien we de volgende dag. Alle inwoners van Rarotonga komen namelijk bij elkaar in de sporthal voor een culturele avond. Een rondreizend dansgezelschap zal een voorstelling geven. Wij hopen daar veel inheemse dansen te zien.

Cook is namelijk ook bekend om de 'island nights' die voornamelijk in de resorts worden georganiseerd: lokale dans en muziek voorstellingen tijdens een buffet. Wij vinden dit te toeristisch en hopen op de culturele bijeenkomst in de sporthal toeristen te ontlopen en samen met Cookers te genieten van lokale dans.

De zaal zit vol met Cookers, maar toch ook met buitenlanders. Meer toeristen beredeneerden zoals wij. De avond begint met een gebed van de dominee en een welkomstwoord van de premier om het dansgezelschap welkom te heten als gasten op Cook.

Bij mij een lichtje branden: deze 'gasten'zijn dus geen Cookers en zullen dus heel waarschijnlijk de noodzakelijke kennis over Cook dans- en muzieksoorten ontberen.

En dat blijkt. Wij worden een hele avond lang getrakteerd op lokale dansen uit alle delen van het Pacifische gebied, behalve van de Cook Islands. Voor het gemak schaart het dansgezelschap ook Apache en Sioux stammen bij de Pacifische bevolking, dus er komen tevens tipi’s en traditionele indianendansen voorbij op het podium. We hebben toch een leuke avond, mede dankzij het enthousiasme waarmee het publiek elk deel van de voorstelling begroet.

Na de regen, de zonneschijn, de hoge prijzen, Bills' politieke analyses, vele verlaten palmstranden, het Cook Island Dinner, de Apache jachtrituelen en extreem veel bananen moeten we met lood in de schoenen afscheid nemen. Het einde van een vakantie is nooit leuk, maar hier hebben we heel erg het gevoel dat er méér is. Er zijn nog 14 andere eilanden. Volgens de overlevering het ene eiland nog mooier dan het andere.

Bij het afrekenen doet Bill nog iets onverwachts: we krijgen 30% korting op de rekening! "Jullie waren goede gasten. Dan wil ik een goede gastheer zijn". Het is de eerste keer dat we uit een hotel weggaan en een fooi meekrijgen in plaats van achterlaten.

Dat is Rarotonga. Een paradijs met kleine problemen, maar door de bewoners en de natuurpracht toch een paradijs.

Informatie

The Cook Islands

De eilanden liggen midden in de Pacifische Oceaan. Ongeveer ter hoogte van Hawaï. De eilandengroep bestaat uit 15 kleine eilanden, verdeeld over de Noordelijke en de Zuidelijke groep. Beide groepen liggen meer dan 1000 km uit elkaar.

De eilandengroep is een onafhankelijke staat, maar de buitenlandse politiek en defensie worden door Nieuw Zealand afgehandeld.

Kaart South Pacific:

Rarotonga

Rarotonga is het hoofdeiland van Cook en circa 32 kilometer in omtrek. Het midden van het eiland wordt gevormd door een vulkaan, omringd door tropische bossen en landbouw grond.

Kaart Rarotonga:

Internet

Cook Islands Tourism - www.cook-islands.com

Cook Islands News - www.cinews.co.ck

Cook Island Links - cookpages.com

Cook Island Information - www.ck

meer Cook & Pacifische links - pacific.startkabel.nl